گزیدههایی از بیتهای کتاب (قسمت نخست):
خویش را بشناس اول؛ خویش را
تا بدانــی فرق نــــوش و نیــش را
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
شـهــرِ پـر از ناســره: شـهــری خراب
شهرِ سرشار از سره: شهری سراب
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بت، نه بیرون، در درونات خفته است
ایــــن سخـن را آن پیمبـــر گفته است
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آنکـــه در بــازار دارد صـــد نـــــدا
جو فروش است او، ولی گندمنما
______________________
در پی شهرت دویدن، خامی است
قــاتـل زنجیـــرهای هم، نامی است
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
این تلافیها، تلف کرده است جان
کیــــنهها کُشته است مرغ آسمان
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
رنــجها، گاهی نهانتر، بهتر است
آدم عاقل، بهجا، همچون کر است
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
دوست، دشمن؛ دشمنانام دوستاند
مــــردمــان، یــکســـر، به زیرِ پوستاند
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مــرغ حق را با لباس حق کُشند
پایکوبـی میکنند و سرخوشاند
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آری؛ این آباد، جای آدم است
جـا برای آدم کامــل، کم است
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
فهرست کتاب:
مقدمه
بخشی از شاهبیتهای «مثنوی آدمها»
بخش نخست/این طرف یا این طرف؟!
ابلهها
خشکمغزها
عاقلنماها
عامیان
عالمان ابله
دینشعاران
دینستیزان
دینفروشان
آرمانگرایان غیر واقعبین
واقعگرایان بی آرمان
خشکاخلاقان
اندیشهگرایان
دو شخصیتیها
زورگویان بدخواه
زورگویان به ناتوانان
نوکرصفتان
ناتوانان ستمپذیر
خودخواهان ترسو
شکمپرستان
موذیان
لافزنان
پرحرفان
کمحرفان
حریصان
بخشندگان سوداگر
خسیسان
پولداران خودخواه
پولداران مؤمن اما سوداگر
منافقان
خودستیزان
دیگرستیزان
تنپروران
دلخوشان ناشاد
نقزنان ناامید
بدبینان
نامپرستان
نامجویان زیادهخواه
نامآوران غافل
گوشهگیران خودخواه
کینهورزان
ریاکاران
نیشزنان
وسواسان
حسودان
آنانکه از سر درد، خودکشی میکنند
آنانکه تنها حرف از خودکشی میزنند
آنانکه از سر نیاز به توجه، خودکشی میکنند
آنانکه خودکشی را فقط توصیف میکنند
آنانکه به انگیزهی انتقام، خودکشی میکنند
خونسردان بیرگ و غم
خونگرمان زودرنج
عالمان متکبر
دروغگویان
وطنپرستان
زنان مالدوست زنان مردذلیل
مردان زنذلیل
زنان مردستیز
مردان زنستیز و قلدر
مردان (شوهران) بدبین
دختران شوهرطلب
مهرورزان عقدهای
غرزنان
برونگرایان
درونگرایان
آدمهای عقدهای
بخش دوم/آه! آنسو، آنطرف، آن عاشقان
عاشقان، آن عاشقان
عاشقان، چون ابلهان
عقل سر، عقل زر
عشق و اخلاق
عشق اینجهانی
دین، حق، مؤمن، کافر
توانای حقیقی
با همه و تنها
آنجاکه تناقض، رحمت است
سادهدلی، و نه سادهلوحی
معنای دقیق نیستی جهان معنوی
نگاهِ واقعبینانه به جهان
نگاهِ عارفانه به جهان
نگاهِ بدبینانه به جهان
باز هم واقعبینی
فرق دلربایی و زیبایی
سودِ معنایی، سودِ مادی
اخلاق و ایمان
فرق فیض و فضل
حق و دین
فرق باور و تعصب
مؤمن بی عقل
عقل سودایی، عقل سوداگر
عقل و عشق و اخلاق
عشق عینی، عشق ذهنی، عشق عقلی
ذهن و حالت
عشق و حالت