پرسشی از استاد ملکیان؛ و نکته‌یی

جنابِ استاد ملکیان، حدود دو سه سال پیش (شاید بیش‌تر)، درباره علل عقب‌مانده‌گی ایرانیان، به بیست عامل اشاره کرده بودند: پیش‌داوری‌، دگماتیسم‌ و جمود، خرافه‌پرستی‌، بهادادن‌ به‌ داوری‌های‌ دیگران‌ نسبت‌ به‌ خود، هم‌رنگی‌ با جماعت‌، تلقین‌پذیری‌، القاپذیری‌، تقلید، تعبد، شخصیت‌پرستی، و ... 

نکته‌ این است که همه‌ی این عامل‌هایی که ایشان از آن گفته‌اند، (به فرض درست بودن‌شان،) معلول‌ند نه علت. و پرسش این است که علتِ این‌ها چی‌ست! چرا ایرانیان شخصیت‌پرست‌ند؟! آیا شب خوابیدند و صبح بیدار شدند و شخصیت‌پرست شدند؟! آیا از آغاز پیدایش‌شان این‌گونه بوده‌اند؟! اگر این است، که هیچ! اما اگر در یک دوره‌یی و زمانی، این‌گونه شدند،‌ باز پرسش این است که چرا و چه شد که در آن دوره، این صفت‌ها را در خودشان پذیرفتند؟!